Twój partner przeprasza i mówi, że upokorzenie się nie powtórzy, ale Ty ciągle się boisz, że tak się stanie. Czasami zastanawiasz się, czy raptem nie wyobraziłaś sobie przemoc, ale emocjonalny lub fizyczny ból, którego doświadczasz, jest prawdziwy. Jeśli brzmi to znajomo, najprawdopodobniej doświadczasz przemocy domowej. Jak dowiedzieć się, czy tak jest naprawdę? Jak temu przeciwdziałać? Gdzie udać się po pomoc w Krakowie? Znajdź wszystkie odpowiedzi na krakowchanka.eu.
Problem przemocy domowej w Polsce
Z badania wynika, że ponad połowa (57%) Polaków twierdzi, że doświadczyła w swoim życiu pewnej formy przemocy domowej. Osób, które twierdzą, że doświadczyły tego kilka razy jest 28%, podczas gdy 19% doświadczyło tego wiele razy, a 10% jeden raz. Badanie zostało zlecone w 2019 roku przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, a przeprowadzone zostało przez polski oddział międzynarodowej grupy badawczej Kantar.
Najczęstszym rodzajem przemocy była przemoc psychiczna, której doświadczyło 53% badanych (25% kilka razy, a 15% wiele razy). Prawie jedna czwarta (23%) doświadczyła przemocy fizycznej (10% kilka razy, a 6% wiele razy).
Przemoc ekonomiczna była rzadsza, doświadczyło jej 13% (5% kilka razy i 3% wiele razy). Wreszcie 5% respondentów stwierdziło, że było ofiarami przemocy seksualnej (2% kilka razy i 2% wiele razy).
W przypadku osób, które doświadczyły domowej przemocy fizycznej, Kantar wykrył, że sprawcą najczęściej był ojciec ofiary (38% przypadków), następnie matka (25%), a dopiero potem mąż (24%) lub inny partner (10%).
W przypadku przemocy seksualnej sprawcami byli najczęściej mężowie (50%), następnie inni partnerzy-mężczyźni (18%) lub osoba nie będąca członkiem rodziny (9%). Przemocy psychicznej i ekonomicznej najczęściej dokonywali ojcowie lub mężowie.
Ogólnie rzecz biorąc, 63% kobiet stwierdziło, że doświadczyło przemocy domowej w jakimś momencie swojego życia, podczas gdy wśród mężczyzn ten odsetek wynosił 51%.
Gdzie znaleźć schronisko przed przemocą domową w Krakowie
Od 1 grudnia 2018 roku Fundacja Centrum Praw Kobiet prowadzi Specjalny Ośrodek Wsparcia w Warszawie oraz Krakowski Ośrodek Siostrzany, w którym mogą znaleźć bezpieczne schronienie kobiety poddane przemocy i zmuszone do opuszczenia domu z powodu zagrożenia ich bezpieczeństwa lub bezpieczeństwa ich dzieci. Schronisko, jak i cały krakowski oddział, powstały dzięki finansowemu wsparciu Fundacji Zurich, a także innych lokalnych firm, fundacji i indywidualnych darczyńców.
W filii ośrodka wsparcia w Krakowie kobiety i ich dzieci mogą znaleźć bezpieczne schronienie na krótki czas. Mają też prawo zostać na dłużej, aż będą mogli rozpocząć nowe życie. Tutaj również mogą otrzymać wsparcie prawne i socjalne, a także pomoc psychologiczną, co jest tak ważne w przypadku zmagania się z traumą przemocy domowej.
W ośrodku funkcjonują grupy wsparcia, grupy terapeutyczne, wsparcie grupowe dla dzieci, a także terapia indywidualna, której celem jest wsparcie osoby doświadczającej przemocy w rodzinie oraz nabycie umiejętności ochrony przed sprawcą przemocy w rodzinie.
Jak rozpoznać, kiedy granica została przekroczona
Przemoc domowa może być na początku niezbyt łatwa do rozpoznania. Przemoc często zaczyna się łagodnie i z czasem się nasila. Najprawdopodobniej doświadczasz przemocy domowej, jeśli jesteś w związku z osobą, która:
- Przezywa, obraża lub upokarza Ciebie
- Przeszkadza lub uniemożliwia Ci chodzenie do pracy lub na uczelnię albo spotykanie się z członkami rodziny lub przyjaciółmi
- Próbuje kontrolować, jak wydajesz swoje pieniądze, gdzie chodzisz, jakie leki zażywasz lub co ubierasz
- Zachowuje się zazdrośnie lub ciągle oskarża Cię o niewierność
- Złości się, gdy pije alkohol
- Grozi Ci przemocą lub bronią
- Kopie, popycha, policzkuje, dusi lub w inny sposób wyrządza krzywdę Tobie, Twoim dzieciom lub zwierzętom domowym
- Zmusza Cię do uprawiania seksu lub uczestniczenia w aktach seksualnych wbrew Twojej woli
- Obwinia Сię o swoje agresywne zachowanie lub mówi Сi, że na nie zasługujesz
- Upokarza Ciebie publicznie lub prywatnie krytykując Twoją inteligencję, wygląd, poglądy, zdrowie psychiczne lub zdolności
- Ciągle porównuje Ciebie do innych
- Mówi takie rzeczy jak: „Nikt inny Ciebie nie będzie chciał”.
Co robić?
Jeżeli ktoś Ciebie krzywdzi lub grozi Ci skrzywdzeniem, możesz mieć trudności z utrzymaniem pewności siebie lub poczucia własnej wartości. Możesz nawet obwiniać siebie. Pamiętaj, że nigdy nie powinnaś pozwolić, aby ktoś wpływał na Ciebie w ten sposób. Najlepszą rzeczą, jaką możesz zrobić w tej sytuacji, jest uzyskanie wsparcia, które pomoże Ci zaplanować drogę do bezpieczeństwa. Nawiązanie kontaktu z przyjaciółmi lub rodziną może przypomnieć Ci, kim jesteś i jak bardzo inni ludzie kochają i dbają o Ciebie.
Podjęcie decyzji o opuszczeniu sytuacji, w której czujesz się niebezpiecznie, może być trudne i straszne. Porozmawiaj z kimś godnym zaufania, np. z przyjacielem, doradcą lub bliską osobą. Zapytaj zaufanego członka rodziny lub przyjaciela, czy możesz z nim zostać, póki nie zastanowisz się, co robić dalej. Jeżeli nie ma takiej możliwości, skontaktuj się z ośrodkiem dla osób dotkniętych przemocą domową w Krakowie. Schronisko lub Specjalny Ośrodek Wsparcia to miejsce, w którym możesz szukać tymczasowego zakwaterowania. Pomogą Ci oni w opracowaniu długoterminowego planu zakwaterowania. Zazwyczaj schroniska oferują również inne usługi, takie jak porady prawne, wsparcie emocjonalne, pomoc praktyczną (np. żywność i odzież) oraz, co najważniejsze, bezpieczeństwo.
Jeśli zostałaś poszkodowana lub doświadczyłaś napaści seksualnej, skontaktuj się z pogotowiem ratunkowym lub odwiedź oddział ratunkowy najbliższego szpitala. Możesz uzyskać poradę od doradcy ds. przemocy seksualnej, który wesprze Cię w tym procesie. Jeśli czujesz się niepewnie, skontaktuj się z policją, dzwoniąc pod numer 977.
Jak pomóc, jeśli wiesz na pewno, że w rodzinie występuje przemoc domowa
Wiesz na pewno, że ktoś podlega znęcaniu się. Ale dlaczego on lub ona nie odejdzie z takiego związku? Ofiara mówi coś w stylu: „Cóż, on/ona nie zawsze jest aż tak zły/zła”. Być może byłaś świadkiem, jak jej/jego partner/ka traktuje ją/jego bardzo dobrze, a potem związek znów staje się pełen przemocy. Nazywa się to cyklem przemocy. Stosunki związane z przemocą domową przechodzą cyklicznie przez fazy rosnącego napięcia, konfliktu i rozwiązywania. Ten schemat znęcania się daje coraz większe poczucie normalności przemocy domowej, gdzie dalsze znęcanie się może być usprawiedliwione lub wręcz odrzucone.
Jeśli znasz kogoś, kto znalazł się w sytuacji przemocy domowej:
- Nie obwiniaj ani nie osądzaj ofiary. Nie dopuść do ponownego traumatyzowania ofiary poprzez swoje reagowanie na sytuację. Jeśli naprawdę chcesz pomóc swojemu przyjacielowi lub członkowi rodziny, musisz pokazać, że Ci zależy. Najlepszym sposobem na to jest słuchanie. Jeśli twoją pierwszą reakcją jest osądzenie ofiary, może ona nie ufać Ci na tyle, by Cię dalej informować o przebiegu sytuacji. Może to zniechęcić ofiarę do tego, by w sytuacji zagrożenia zwróciła się do Ciebie lub innych osób.
- Zaoferuj swoje wsparcie. Czy masz dla nich miejsce, w którym mogą się zatrzymać, jeśli tego potrzebują? Pieniądze, z których mogą skorzystać, jeśli sprawca uzależnił ich finansowo? Czy są inne sposoby, w jakie możesz ich wesprzeć?
- Dużo rozmawiaj, zadawaj pytania, aby ofiara mogła podjąć właściwą decyzję. Może próbować opuścić partnera wiele razy, zanim w końcu jej się to uda. W końcu odejdzie na zawsze, gdy będzie gotowa, tłumacz jej, dlaczego to jest ważne.
- Zaproponuj swoim kolegom lub członkom rodziny grupy wsparcia dla osób dotkniętych przemocą domową, numery infolinii i inne zasoby. To zdejmie presję z ofiary, która może być zbyt przestraszona lub zbyt odizolowana, by samodzielnie uporządkować swoje sprawy.
- Nie należy konfrontować się z krzywdzicielem. Może to narazić na niebezpieczeństwo Ciebie i ofiarę.
